مطمئنیم که شهدا معصوم نبوده اند. پس چگونه می‌توان از کسی که اشتباه هم دارد الگو گرفت؟ آیا اساسا شهدا می‌توانند الگو باشند؟

قرآن کریم در کنار انبیاء و اولیای الهی، انسان‌های نیک، شهدا و صالحین را نیز به عنوان رفیق راه معرفی نموده است . خداوند در سوره مبارکه نساء می‌فرماید: ولهدیناهم صراطا مستقیما * و من یطع الله و الرسول فألئک مع الذین انعم الله علیهم من النبیین و الصدیقین و الشهدا و الصالحین و حسن اولئک رفیقا
خداوند برای شناخت و دستیابی به راه راست و صراط مستقیم، هدایت شدگان و راه آنان را معرفی و توصیه می‌کند. در این راستا، پیامبران الهی ، صدیقان، شهدا و صالحان معرفی می‌گردند.
در مورد دو دسته اول باید گفت پیامبران و امامان، معصوم از خطا و اشتباه اند. اما صالحان و شهیدان می‌توانند معصوم باشند و می‌توانند نباشند. البته چنانچه بپذیریم مقام عصمت مقامی تشکیکی است و مراتب دارد، ممکن است انسان صالحی با مراقبت به برخی از مراتب عصمت رسیده باشد.
به هر ترتیب عموم آیه انسان‌های نیک را به عنوان رفیق راه و الگو معرفی نموده است. حال اینکه چگونه می‌توان از انسان غیر معصوم الگو پذیرفت نیاز به توضیح است:
مراوده و رابطه¬ی انسان در منش و گفتار یکدیگر مؤثر است. تا آنجا که رسول خدا (ص): می‌فرماید المرء علی دین خلیله و قرینه. بنابر همین اصل ذاتی، خداوند متعال انسان ها را در دنیا تقسیم به دو گروه بزرگ می‌کند. گروه اول کسانی اند که خدا را الگو و مقتدای خود قرار می‌دهند که از آنان به حزب الله تعبیر می‌کند. و در جای دیگر می‌فرماید: الله ولی الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الی النور ودسته دوم کسانی اند که شیاطین و طواغیت اولیاء آنان اند. و الذین کفروا اولیائهم الطاغوت یخرجونهم من النور الی الظلمات.
اما آنچه اکنون اهمیت وافری دارد، بررسی راهی است که انسان را در نهایت به انتخاب یکی از دو ولی خدا و طاغوت می‌رساند. به بیان دیگر، خداوند متعال و ائمه معصومین در مقام هدایت و راه نمایی، راه‌هایی که در انتها با خدا و شیطان ختم می‌شود را معرفی و تشویق و تحذیر کرده اند. که می‌توان از مهم ترین این راه ها به ارائه الگو‌های سالم برای هدایت و معرفی الگو‌های فاسد برای دوری و انزجار اشاره کرد. بدین سیر که در ابتدا هر فردی با دوستان و همسر و همراه خود همزبان شده و در ادامه مسیر و به مرور زمان با آنان همدل و همفکر می‌شود. و گاه‌این سوء رفاقت ها منجر به سیاهی پرونده‌ای می‌گردد که وقتی به دست صاحب آن می‌رسد فریاد می‌زند و از انتخاب دوستان نا شایست ابراز پشیمانی می‌کند. قرآن کریم درباره فردی که به خاطر انتخاب رفیق ناشایست به شقاوت می‌رسد می‌فرماید:» یَومَ یَعضُّ الظالمُ علی یَدَیهِ یَقولُ یا لَیتَنی اتَّخَذ تُ مَعَ الرَّسوُلِ سَبِیلا» * یا وَیلَتی لَیتَنی لَم اَتَّخِذ فُلانا «خلیلا « ؛ روزی که ستمکار دستهای خود را به دندان می‌گیرد ای کاش راه پیامبران را می‌گرفتم،وای بر من،ای کاش فلانی را دوست نمی گرفتم ».
در زندگی روزمره خود نیز می‌بینیم که انسان ها گاه خواسته و گاه ناخواسته و یا گاهی آگاهانه و یا ناآگاهانه، افرادی را الگوی خود قرار می‌دهند. الگوپذیری از فردی اثرگذار در اقوام، بازیگران، خوانندگان و .. امروز بسیار رواج دارد. لذا اثرگذاری در امر الگوگیری یک مسئله بدیهی و عقلانی است. خصوصاً اینکه آنچه قابل توجه است اینکه درباره شهدا باید گفت، بزرگترین درسی که می‌توان از شهدا گرفت انتخاب راه، ولایت مداری، اطاعت پذیری، از جان گذشتگی و .. است که اصلی ثابت و فراگیر در همه شهداست. بر همین مبناست که مقام معظم رهبری جوانان و عموم مردم را به الگوپذیری از ایشان دعوت می‌کند و فرمایند: «امام الگوست. اين جوانان بسيجى ما الگو هستند هم كسانى كه شهيد شدند و هم كسانى كه امروز زنده‏اند. البته طبيعت انسان اين‏گونه است كه درباره كسانى كه رفته‏اند و شهيد شده‏اند راحت‏تر مى‏شود حرف زد. ببينيد چه الگوهايى مى‏شود پيدا كرد ما در جنگ كسانى را ديديم كه از شهر يا از روستاى خودشان بيرون آمده بودند در حالى كه يك آدم كاملاً معمولى به نظر مى‏رسيدند».