در سایر ادیان و کیش‌های فکری، وقتی شخصی در راه دفاع از آرمانی معنوی کشته می‌شود، ملقب به واژه ¬ی شهید می‌شود . به عنوان مثال سقراط حاضر شد که جان خود را در راه دفاع از این اصل فدا کند و بنابراین، شهید فلسفه خود شد و نتیجه به فیلسوف شهید شهرت یافت. نمونه‌های دفاع جانی ازاین اهداف، در تاریخ بسیار دور فراوان است. فلاسفه رواقی از این نظر پیشروتر بودند. تعدادی از فلاسفه باستان در راه دفاع از نظرات، اهداف و معنویات خود جان خود را فدا کردند. در این جا لازم است یاد آوری شود که اهداف معنوی قابل دفاع و جانبازی، ضرورتاً، لازم نیست، عیناً، اهداف دینی باشد. معنویات قابل دفاع در چهار چوبهای ایدئولوژی غیر دینی نیز قبل فهم است. نباید تصور کرد که معنویات در انحصار ادیان و یا ادیان رسمی می‌باشند. با این وجود خلاصه‌ای از دیدگاه برخی اقوام و ادیان به شرح زیر است:
مسیحیت:
کلمه مارتیر Martyr شهید، شاهد، گواه که در مسیحیت به کار می‌رود اصلاً یک کلمه یونانی است و در یونانی است و در یونانی مرادف بود با گواه Witnees درمعنای قانونی و مشاهده. در مسيحيت شهيدان به سه گروه تقسيم مي شوند:
۱- شهيدان اراده، ايمان و عمل مانند: استفن مقدس.اين گروه كساني بودند كه با اراده، مرگ را پذيرفتند از دين و ايمان خود دفاع كردند و عملاً كشته شدند.
۲- شهيدان اراده و ايمان ونه عمل مانند: لوچياي مقدس.
۳- اين گروه كساني بودند كه از مرگ نجات يافتند.۳- شهيداني كه اراده بر فداكاري نداشتند و مرگ را آگاهانه انتخاب نكردند، ولي به خاطر دين خود به مرگ رسيدند
۴- به هر صورت ليستي از تغيير و تحوّل اين كلمه فقط در مورد افرادي كه بر اساس ايمان و اراده خود به مرگ رسيدند به كار رفت. همانطور كه يادآوري شد با ازدياد تعداد شهيدان در مسيحيّت، كتابهاي مهم و فراواني در شرح حال شهدا به رشته تحرير در آمد و اين كار «شهيدشناسي» يا مارتيرلوژي Martyrology نام گرفت در كليساي كاتوليكي ۱۴۰۰۰ نفر به عنوان شهيد شناخته مي شوند و مورد احترام رسمي مي باشند.
۵- تاريخ بزرگداشت شهداي مسيحيت به قرن دوم ميلادي منتهي مي شود وآرامگاه شهدا از احترامی خاص برخوردار بود و محل دعا و نيايش گرديد. سپس كليساها بر فراز مزار آنان بر پا شد كه به مارتيريوم Martyrium يا شهادتگاه شهرت يافت.
۶- اين نكته قابل توجه است كه همانطور كه كلمه شهيد در اسلام به معناي گواه و الگو نمونه هر دو به كار رفته است، در مسيسحيت نيز مارتيرها گواه و الگو هر دو شناخته مي شدند و مسيحيان شهيدان خود را نمونه هاي كامل مسيحيت مي دانستند. رنگ سرخ، كه رنگ خون بود، شعار شهادت معرفي شد و در كليساي كاتوليكي تا سال ۱۹۶۹ شعار شهادت و رنگ سرخ مورد توجه و احترام خاص بود. روز شهادت شهيدان، روز آغاز زندگي جاودانه آنان تلقي مي شد و به همين جهت به عنوان جشن ميلاد آنان شناخته مي شد .
در اروپا:
در اروپا همراه با جریان جنگجویی و آیین دلاوری، یکی از جلوه‌های معنوی جنگ تحت تعالیم مسیحیت رشد کرد. شوالیه ها با شعار معروف جوانمردی و از خودگذشتگی، و دفاع از مظلوم پا به عرصه تاریخ گذاشتند.آنها با مفاهیمی چون عزت، شرافت و شجاعت به استقبال مرگ می‌رفتند.
زرتشت:
پس از کشته شدن زرتشت توسط تورانیان، مفهوم شهادت توسط روش مذهبی زرتشت و همچنین حماسه‌های دینی و آیینی زرتشت به روحیه شهادت طلبی معروف شد.
آیین شینتو:
در آیین شینتو احترام به مذهب و کشور از اصول کلی اعتقاد است.در قرون وسطی ژاپن اعتقاد به مذهب شینتو با مفاهیم جنگ آوری و دلاوری در هم آمیخته شد و آیین جدیدی به نام بوشیدو به وجود آورد.
شما میتوانید این مطلب را از طریق شبکه های اجتماعی زیر به اشتراک بگذارید.