فردی که بدون قصد الهی و ادای تکلیف به جبهه می‌رود و کشته می‌شود، شهید است یا نه؟

شهید مطهری درباره ارکان شهادت می‌فرمایند:
«شهادت دو ركن دارد: يكى اين كه در راه خدا و فى ‏سبيل ‏الله و هدف، مقدس باشد و انسان بخواهد جان خود را فداى هدف نمايد. ديگر اين كه آگاهانه صورت گرفته باشد. شهادت به حكم اين كه عملى آگاهانه و اختيارى است و در راه هدفى مقدّس است و از هر گونه انگيزه‏ى خودگرايانه منزّه و مبراست، تحسين‏انگيز و افتخارآميز است و عملى قهرمانانه تلقّى مى‏شود. در ميان انواع مرگ و ميرها اين نوع از مرگ است كه ارزش آن از حيات و زندگى برتر و مقدّس‏تر است «
مطابق فتوای علما نیز شهید دارای خصوصیات زیر است:
– به اذن امام و یا نائب او باشد (در اجهاد ابتدایی)
بدون اذن امام یا نائب برای دفاع از اسلام (در جهاد دفاعی) حضرت امام خمینی می‌فرمایند: اگر دشمن بر بلاد مسلمانان و سرحدات آن هجوم نمايد، واجب است بر جميع مسلمانان دفاع از آن به هر وسيله‏اى كه امكان داشته باشد، از بذل جان و مال. و در اين امر احتياج به اذن حاكم شرع نيست.
– در می‌دان نبرد کشته شده (احکام خاص شهید) و یا در می‌دان مجروح شده و پشت جبهه جان دهد (که شهید محسوب شده اما غسل کفن ساقط نمی شود)
بنابر این فردی که برای دفاع از سرزمین اسلام نیز پا به جبهه می‌گذارد، مأجور است و کشته شدن وی شهادت است. اگر انگیزه او از حضور در جبهه ناموس پرستی و دفاع از کشور باشد نیز، دفاع از کشور اسلامی و ناموس شیعه بوده است.
البته لازم به ذکر است گاهی جنگ، صرفاً از سر تعصبات نژادی و قومی قبیله‌ای بوده و هیچ ارزش دینی و یا خانوادگی ندارد. مثلا فرض کنید فردی در جبهه مبارزه، صرفا و تنها به‌این خاطر که با اعراب مشکل دارد، بجنگد. این نوع جنگ ارزشی ندارد هرچند ثمرات آن به مسلمین می‌رسد. پیامبر اکرم می‌فرمایند: کم ممن اصابه السلاح و لیس شهید و لا حمید و کم ممن قد مات علی فراشه حتف انفه عند الله صدیق شهید.
چه بسیار افرادی که مورد اصابت سلاح واقع می‌شوند در حالی که نه شهیدند و نه شایسته ستایش و چه بسیار افرادی که بر بستر خود به مرگ طبیعی از دنیا می‌روند در حالی که صدیق و شهید می‌باشند.
شهید مطهری در این باره می‌فرمایند:» جهاد اسلامی صرف شمشیر زدن و با دشمن اسلام جنگیدن نیست. جنگیدن در راه خدا و به مقصد رضای خدا جهاد است. ظاهرا جنگ احد است دیدند یکی از انصار (یعنی مسلمانان ساکن مدینه) خیلی در این جنگ شجاعت به خرج می‌دهد و خیلی هنر کرد و افراد زیادی را به خاک انداخت. در حالی که روی خاک ها افتاده بود و لحظات آخرش را طی می‌کرد و از درد هم خیلی رنج می‌کشید، بعضی آمدند خدمت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و فتند یا رسول الله فلانی خیلی مجاهد خوبی بود. خیلی سرباز خوبی، امروز خیلی فعالیت کرد. پیامبر التفاتی نکرد. بار دیگر این سخن را گفتند و باز هم پیامبر التفاتی نکردند. اسباب تعجب شد؛ چرا پیامبر به چنی سرباز فداکاری اهمیت نمی دهد ؟! ت اینکه یکی از مسلمانان به بالین او رسید و گفت» مرحبا، تبریک می‌گویم به تو که فی سبیل الله مجاهدت کردی و داری شهید فی سبیل الله از دنیا می‌روی» گفت:» من این حرف ها سرم نمی شود. دیدم که مردم مدینه و مکه دارند با هم می‌جنگند. این طرف مردم مدینه هستند و آن طرف مردم مکه. تعصب ملی گری و همشهری گری وادارم کرد چنین کنم.» بعد هم چون دید از درد رنج می‌برد. گفت:» من طاقت ندارم این دردها را تحمل کنم » به زحمت از جا حرکت کرد و سر شمشیر را روی قلبش گذاشت و فشار داد. خود کشی هم کرد. تازه فهمیدند چرا پیامبر اعتنایی نکرده است. چون جهاد باید فی سبیل الله باشد.