بررسی کارنامه سازمان ملل متحد در جریان جنگ تحمیلی، نشان می‌دهد، این سازمان در راستای پیشگیری از وقوع جنگ هیچ عکس العملی نشان نداده و در طول جنگ نیز قطعنامه‌هایی بر اثر و بدون حمایت از حق مظلوم صادر کرد. شوراي امنيت سازمان ملل متحد، يك روز پس از حمله سراسري عراق عليه ايران، اولين اقدامش را در قبال جنگ، با صدور بيانيه ۲۳ سپتامبر ۱۹۸۰ ( ۱ مهر ۱۳۵۹) به انجام رسانيد و ۵ روز بعد از آن، نخستين قطعنامه خود را صادر كرد. این قطعنامه که نخستین قطعنامه سازمان ملل در، ششمین روز پس از وقوع جنگ بود، به شماره¬ی شماره ۴۷۹ با نام بررسی وضعیت میان ایران وعراق صادر شد.
جالب اینجاست که در این قطعنامه هیچ اشاره‌ای به به وجود تهدید علیه صلح، نقض صلح وقوع تجاوز و نقض تمامیت ارضی ایران نشده بود. این توصیه نه برقراری آتش بس یا بازگشت به مرزهای بین المللی بلکه خودداری از توسل بیشتر به زور را از دو طرف خواسته بود. در واقع این قطعنامه آگاهانه از تجاوز و حمله عراق به مرزهای جمهوری اسلامی ایران و تحمیل جنگ و وضعیت اسفبار مردم جنوب غرب کشور که نتیجه حمله عراق به اهداف غیر نظامی و افراد غیر مسلح بود چشم پوشید.
شورای امنیت پس از نخستین قطعنامه خود در حالی که عراق در صدد تحکیم مواضع بدست آمده بود برای مدتی طولانی ۲۱ ماه و ۱۵روز سکوت کرد اما درپی انجام عملیاتهای ثامن الائمه، طریق القدس، فتح المبین و بیت المقدس، که به شکست حصر آبادان، آزاد سازی بستان، آزادسازی مناطق وسیعی از غرب شوش و دزفول و بالاخره آزادسازی خرمشهر انجامید، بار دیگر بر آن شد تا سکوت خود را بشکند بنابراین براساس پیشنهاد اردن، قطع نامه ۵۱۴ را به تصویب رساند. درمقدمه‌این قطعنامه شورا نگرانی خود را از طولانی شدن درگیری بین دو کشور و کشته شدن انسانهای بی گناه آسیب رسیدن به امکان و تاسیسات و درخطر بودن صلح و امنیت جهانی ابراز کرد و خواستار آتش بس سریع و عقب نشینی نیروهای دو طرف به مرزهای شناخته شده بین المللی از طریق اعزام نیروهای حافظ صلح و ناظران سازمان ملل به منطقه شد بدون آنکه به حضور عراق در خاک ایران اشاره‌ای بکند.
بنابر این سازمان ملل در ابتدای جنگ برای اتخاذ تصمیمی به جهت جلوگیری از ادامه کشتار و تجاوز، بجز قطعنامه‌ای ۴۷۹، هیچ اقدام دیگری نکرد و همان قطعنامه نیز حتی روی کاغذ هم متجاوز را محکوم نکرد.
سازمان ملل متحد با وجود آگاهى از تحرکات نظامى عراق در مرزهاى ایران قبل از آغاز جنگ و اطلاع کافى کورت والدهایم از تجاوزات مرزى عراق قبل از شروع جنگ و حتى پس از شروع جنگ، اقدامات پیشگیرانه لازم را براى جلوگیرى از جنگ انجام نداده است و دبیر کل نقش مؤثرى براى جلب توجه شوراى امنیت ایفا ننموده و خود شورا نیز قطعنامه یا بیانیه‌اى براى جلوگیرى از جنگ صادر نکرده است.
شما میتوانید این مطلب را از طریق شبکه های اجتماعی زیر به اشتراک بگذارید.